Kabaret "U bacy"

Góralski kabaret „U Bacy”, powstał w czerwcu 1992 roku. Pomysłodawcą powstania kabaretu i jego współzałożycielem był redaktor naczelny „Gazety Żywieckiej’’, poseł, senator, Władysław Bułka, który w związku z dużym obciążeniem w pracy poselskiej, w 1994 roku, pożegnał się z działalnością w kabarecie. Pozostali członkowie: Bożena Tlałka – skrzypce, Adam Wróbel – skrzypce i akordeon oraz Grzegorz Gruszka – kontrabas, jako pierwsi i jedyni w Polsce, stworzyli kabaret, który swoje motywy czerpał z ludowego folkloru oraz humoru, opierając się na gwarze góralskiej, muzyce i śpiewie.
Kabaret występował na scenach całego kraju. Reprezentował Polskę w Holandii, Niemczech, Czechach i na Słowacji. Na 50-lecie zakończenia II wojny światowej zaproszony został przez kombatantów, byłych żołnierzy Generała Maczka (który miał pseudonim „Baca’’) na ich uroczyste spotkanie do Holandii. Na spotkaniu tym było kilkuset kombatantów z wielu zakątków świata, którzy występy kabaretu przyjęli niezwykle serdecznie.
Miał na swoim koncie tysiące koncertów, w tym także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Występował w towarzystwie znanych w Polsce artystów, m. im.  z kabaretem „Pod Egidą” Jana Pietrzaka. Brał udział w wielu imprezach kulturalnych. Prowadził imprezy plenerowe typu: „Wawrzyńcowe Hudy”, odbywające się w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Ujsołach, „Dni Jeleśni”, „Majówki”, „Karczmy Piwne”, Biesiady w „Starej Karczmie” w Jeleśni. Cały czas, rozwijał się twórczo, wplatając do programu nowe teksty i muzykę.
W kabarecie występowali:
Bożena Tlałka – urodzona w 1965 roku w Jeleśni. W 1972 roku rozpoczęła naukę w Państwowej Szkole Muzycznej I-go stopnia w Żywcu w klasie skrzypiec. Po ukończeniu szkoły podstawowej, rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Żywcu, które ukończyła w 1983 roku. Następnie ukończyła studia wyższe w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (filia w Cieszynie), Wydział Pedagogiczny. W 2000 roku zaś studia podyplomowe z zakresu zarządzania oświatą. W 2003 roku otrzymała awans zawodowy, na nauczyciela dyplomowanego. Posiada również uprawnienia do pracy z zespołami ludowymi w charakterze muzyka instruktora. W 1979 roku zaczęła grać w kapeli Reprezentacyjnego Zespołu Pieśni i Tańca „Ziemia Żywiecka”. W 1983 roku podjęła pracę nauczycielską w Szkole Podstawowej nr 2 w Jeleśni, gdzie założyła także uczniowski Zespół Pieśni i Tańca „Krokusy”. Zespół ten w najbardziej dynamicznym okresie swojego istnienia liczył około 80 osób. Był laureatem wielu nagród folklorystycznych, w tym na „Dniach Jeleśni”, „Godach Żywieckich”, różnego rodzaju przeglądach organizowanych na terenie województwa bielskiego oraz na Międzynarodowym Festiwalu w Nowym Sączu. Ma na swoim koncie wiele wyjazdów zagranicznych w tym do Niemiec, Danii, Austrii, czy na Słowację. Posiada wiele nagród za osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej. Od 1992 roku występowała również w góralskim kabarecie ‘’U Bacy”. Bożena Tlałka jest mężatką, ma trójkę dzieci: Wojciecha, Aleksandrę i Wiktora.
Wróbel Adam – muzyk, budowniczy instrumentów muzycznych, urodzony w 1946 roku w Jeleśni. Szkołę podstawową ukończył w Jeleśni i chlubi się tym, że jego nauczycielką, a zarazem wychowawczynią była Magdalena Zawadowa – znana poetka ludowa. Jest absolwentem Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu oraz Wydziału Wychowania Muzycznego Uniwersytetu Śląskiego, Filii w Cieszynie.
W okresie 1970-1983 zatrudniony był w Zakładowym Domu Kultury Żywieckich Zakładów Papierniczych, jako instruktor muzyki (1970-1974), a następnie (1975-1983) kierownik tejże placówki. W roku 1983 podjął pracę nauczyciela wychowania muzycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Jeleśni, gdzie jednocześnie prowadzi zespół wokalno-ruchowy „Stokrotki”. Zespół ten występował często na uroczystościach szkolnych i gminnych. Występował także na wojewódzkich przeglądach zespołów szkolnych w Bielsku-Białej, Cieszynie, Żywcu, Brennej i Oświęcimiu, zdobywając nagrody i wyróżnienia. Na Festiwalu Piosenki Patriotycznej w Pewli Wielkiej kilkakrotnie zdobywał I miejsce.
Adam Wróbel w latach 1970-1990 pełnił obowiązki kierownika muzycznego, żywieckiego Zespołu Pieśni i Tańca „Gronie”, odnoszącego liczne sukcesy w krajowych i międzynarodowych konkursach i festiwalach folklorystycznych. Zajmuje się także budową i naprawą instrumentów lutniczych. Chlubi się tym, że skrzypce, które wykonał, będąc uczniem technikum, służą mu do tej pory, zaś obecnie – na bazie altówki – zbudował skrzypce pięciostrunowe.
Jego hobby to sport, głównie narciarstwo, które sam uprawia, uczy młodzież jak również posiada uprawnienia sędziego.
Za pracę dydaktyczną i działalność społeczną otrzymał wiele odznaczeń, nagród, dyplomów, wśród nich: Złotą Odznakę Związku Zawodowego Chemików; Medal Za Zasługi dla Miasta Żywca; odznakę Zasłużony Działacz Kultury. Od 1992 roku występował w kabarecie „U Bacy”.
Grzegorz Gruszka – Urodził się w 1950 roku, w Żywcu w rodzinie robotniczej, którą można określić mianem „rodziny śpiewającej”, gdyż jego rodzice, siostry i cała reszta rodziny była bardzo rozśpiewana. Jego zainteresowania jako młodego człowieka były raczej bardziej techniczne niż muzyczne – bardzo chciał zostać maszynistą parowozu, to też jego edukacja „poszła” w tym kierunku. Jednak muzyka nie odstępowała go ani na krok.
Chór w szkole podstawowej, zespół muzyczny w zawodówce, ale przede wszystkim uczestnictwo w różnych zespołach, działających, najpierw w Klubie, potem w Zakładowym Domu Kultury ‘’Papiernik” przy Żywieckich Zakładach Papierniczych. Mając 12 lat, śpiewał już w zespole estradowym. Następnym był znany wtedy wśród żywieckiej młodzieży, zespół „Wielostruny”, w którym liderem był – pierwszy na Żywiecczyźnie – gitarzysta big-beatowy, samouk, Czesiu Cul. Grali przeboje – „Beatles’ów”, „Niebiesko-Czarnych”, „Czerwono-Czarnych”, itp. Kiedy odszedł z zespołu gitarzysta basowy, ktoś musiał go zastąpić. Padło na niego. I tak spełniło się jego marzenie, żeby nie tylko śpiewać, ale także grać. W marcu 1968 roku, były tancerz Zespołu Pieśni i Tańca „Pilsko”, pracownik „Papierni” Kazimierz Haczek, zebrał w ‘’Papierniku” grupę tancerzy amatorów i muzyków, którzy stali się pierwszymi członkami Zespołu Pieśni i Tańca „Gronie”. Był jednym z nich i można powiedzieć, że od tego czasu, muzyka góralska zawładnęła nim niepodzielnie.
Kiedy pracował jako kierowca w przedsiębiorstwie turystycznym, czy jako muzyk w restauracji, na folklor pozostawało mu trochę mniej czasu, ale zawsze z radością wracał tam, gdzie mógł śpiewać i grać po „górolsku”. Najważniejsze zespoły, w których występował to: ‘”Gronie”, potem „Jodły” z Technikum Drzewnego, „Beskidy” z PSS-u, Reprezentacyjny Zespół Pieśni i Tańca ‘’Ziemia Żywiecka”. To miejsca, w których „szlifował” swój regionalizm, grał i śpiewał muzykę góralską. W 1992 roku był wśród założycieli kabaretu „U Bacy”. Z Bożeną Tlałką, Adamem Wróblem stworzyli nowy sposób pokazywania folkloru. W zespole tym zaraził się muzyką góralską. I to jest jego wielka radość.

Kabaret góralski „U bacy” zakończył swoją działalność artystyczną we wrześniu 2016 roku.

Opracowano na podstawie pracy zbiorowej pod redakcją Antoniego Urbańca i Hieronima Woźniaka „Życiorysy na Żywiecczyźnie pisane”