Józef Byrtek
Byrtek Józef-muzyk ludowy, skrzypek, członek Kapeli Byrtków z Pewli Wielkiej
Urodził się 25 lutego 1933 r .w Pewli Wielkiej w rodzinie chłopskiej; matka Maria z domu Byrtek, ojciec nieznany-był dzieckiem panieńskim swojej matki. Do 11 roku życia wychowaniem jego zajmowała się babcia Agnieszka Byrtek. Następnie zamieszkał w domu swojej matki i ojczyma Karola Byrtka.
W wieku 7 lat rozpoczął naukę w 7-klasowej Szkole Podstawowej nr 1 w Pewli Wielkiej. Na tym jego edukacja się zakończyła. Po szkole pozostał na gospodarstwie rolnym rodziców, pomagał we wszystkich pracach polowych, pasł krowy. Mając 17 lat podjął pracę na Składnicy Drzewa w Sporyszu, gdzie pracował przez 3 lata. Następnie został powołany do Służby Polce na 6 miesięcy i wyjechał do Bydgoszczy, gdzie pracował przy budowie ogrodzeń. Po odbyciu służby powrócił do rodzinnej Pewli Wielkiej i podjął pracę na PKP jako pracownik fizyczny przy budowie torów.
Mając 21 lat został powołany do wojska. Trafił do jednostki w Brzegu Dolnym nad Odrą i służył tam przez 2 lata. Po powrocie z wojska powrócił do pracy na kolei tym razem jako dróżnik przejazdowy. Na kolei pracował do 60 roku życia czyli do roku 1993, od tego czasu jest już na emeryturze.
W roku 1956 ożenił się z Anną z domu Adamek, z którą miał 5 dzieci: Stanisława, Mieczysława, Marię, Bożenę i Zofię. Mieszka w Pewli Wielkiej.
Jego kariera artystyczna rozpoczęła się już w dzieciństwie. Uczył się gry na skrzypcach od najmłodszych lat. Jego nauczycielem był ojczym Karol Byrtek- nieżyjący już skrzypek, wirtuoz, senior rodziny muzyków ludowych- Byrtków, laureat nagrody im. Oskara Kolberga. Józef Byrtek wraz z rodziną grywał na weselach w Pewli Wielkiej i okolicy.
Pracę z zespołami regionalnymi rozpoczął w latach 70-tych.Grał w kapeli zespołu „Sędzioły” z Żywca u boku Jana Brodki. Następnie grał razem z Władysławem Plutą w zespole regionalnym w Jeleśni.
Razem z braćmi Edwardem-dudy, Władysławem –skrzypce bierze systematyczny udział w imprezach: Dni Jeleśni ,Tydzień Kultury Beskidzkiej w Żywcu, Spotkania pod Babią Góra w Sihelnem /Słowacja/, w Bukowinie Tatrzańskiej, Zakopanem, Zbąszynku, Lublinie
Nagrody:
1973-Złota Ciupaga z zespołem „Sędzioły” w Zakopanem
1974-I miejsce kapela razem z Władysławem Plutą w przeglądzie Instrumentalistów w Żywcu
1999-Zbąszynek-I miejsce w Ogólnopolskich Spotkaniach Kapel Góralskich
2000-II miejsce w kategorii Instrumentalistów Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych-Tydzień Kultury Beskidzkiej
2001-I miejsce w kategorii Instrumentalistów Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych-Tydzień Kultury Beskidzkiej