Projekt „Tradycyjna kuchnia góralska w nowoczesnej odsłonie”

Projekt „Tradycyjna kuchnia góralska w nowoczesnej odsłonie” dofinansowany ze środków firmy Żywiec Zdrój SA w ramach programu grantowego Lokalne Inicjatywy Społeczne Żywiec Zdrój - 2022, realizowany przez Koło Gospodyń Wiejskich w Jeleśni w kategorii „Na zdrowie” miał na celu pokazanie jak przygotować nowoczesne potrawy na bazie regionalnych, tradycyjnych produktów ze szczególnym uwzględnieniem wody w żywieniu człowieka pokazując jak nawodnienie jest ważne dla naszego organizmu.

Projekt realizowały panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Jeleśni. Koło to istnieje od lat pięćdziesiątych XX wieku. W ostatnich latach borykało się z problemem starzenia się i naturalnego odchodzenia członkiń. Podczas grudniowej imprezy Jarmark Adwentowy (zainicjowanej przez firmę Żywiec Zdrój) panie zachęcały do zapisów nowe członkinie.

Na zebraniu w styczniu do koła wpisało się 20 nowych członkiń- w wieku od 26 do 60 lat. Koło liczy obecnie 31 osób. Nowe członkinie są młodsze od dotychczasowych oraz bardzo chętne do pracy społecznej. Są to w dużej mierze kobiety pracujące, matki dzieci w wieku szkolnym. Projekt ten pozwolił nauczyć te zapracowane kobiety, matki, jak mają prawidłowo żywić i nawadniać swoją rodzinę, zgodnie z tradycją, nowoczesnymi metodami.

Poprzez realizację projektu Tradycyjna kuchnia góralska w nowoczesnej odsłonie dążyliśmy  do połączenia ze sobą tradycji i nowoczesności. Tradycja jest stale obecna w  sztuce kulinarnej. W dużej mierze stanowi podstawę,  na której tworzone są dania nowe i oryginalne. Jest modyfikowana i urozmaicona, jednak nie można z niej całkowicie zrezygnować. To co tradycyjne kojarzy się z dobrym smakiem i kulinarną klasyką. Jednak nowoczesne akcenty dodają jej innego wyrazu, urozmaicają serwowane potrawy, pozwalają kreować nowe smaki. Połączenie kulinarnych tradycji ze współczesnymi trendami jest więc nie tylko potrzebne, ale i interesujące.

Ważnym elementem w naszym projekcie było także pokazanie jak ważne jest nawodnienie organizmu, ze szczególnym uwzględnieniem napojów ziołowych i owocowych. Napary z ziół łączą w sobie najważniejsze cechy najlepszego napoju na upały: nawadniają oraz dostarczają witamin i składników mineralnych. Warto sięgać nie tylko po herbaty ziołowe, ale także po zieloną herbatę i napary owocowe. Ich prozdrowotne właściwości (np. poprawienie trawienia) stymulują prawidłowe funkcjonowanie organizmu, dostarczają porcji zdrowych płynów, a nawet oczyszczają go z toksyn. Napoje sporządzane były na bazie wody niegazowanej  Żywiec –Zdrój.

W trakcie realizacji Grantu zorganizowaliśmy warsztaty kulinarne dla dorosłych, podczas których trener kulinarny pokazał nam jak można tradycyjne potrawy wykonać w nowoczesnej odsłonie. Pokazał jakie nowoczesne, innowacyjne metody gotowania możemy  zastosować w kuchni,  o których współczesne gospodynie niezbyt wiele wiedzą. Są to: emulsyfikacja, czyli technika gotowania, która pozwala trwale połączyć substancje tłustą i wodnistą; żelowanie, czyli technika kulinarna, która pozwala przygotować dania o konsystencji galaretki; metoda sous-vide polega najczęściej na długim gotowaniu w niskiej temperaturze zapakowanego próżniowo produktu. Odessanie powietrza zapobiega rozwojowi bakterii tlenowych, co z kolei pozwala znacząco (nawet trzykrotnie) wydłużyć dopuszczalny okres przechowywania potrawy w warunkach chłodniczych (bez konieczności mrożenia).

Poprzez  zorganizowanie treningu kulinarnego- wspólnego gotowania nastąpiła  integracja starszych i młodszych członkiń Koła Gospodyń Wiejskich w Jeleśni. Starsze członkinie nauczyły młodsze gotować tradycyjnych, zdrowych potraw, a młodsze pokazały natomiast nowsze trendy w zdrowym gotowaniu. Trening kulinarny prowadzony był pod nadzorem merytorycznym członkini KGW Jeleśnia, nauczyciela w Technikum Gastronomiczno- Hotelarskim. Podczas tego treningu gospodynie przygotowywały też przetwory owocowe i warzywne na zimę z własnych ogrodów.

Bardzo ważnym elementem projektu były warsztaty kulinarne dla dzieci i młodzieży w 2 przedszkolach i 2 szkołach podstawowych w Jeleśni, podczas których dzieci samodzielnie wykonywały zdrowe przekąski i napoje pod nadzorem pań z KGW Jeleśnia.

W celu szerszego rozpropagowania idei zdrowego odżywiania panie przygotowały degustację zdrowych potraw i napojów ziołowych i owocowych podczas imprez lokalnych: Dni Powiatu Żywieckiego oraz Dni Jeleśni.

Ważnym elementem projektu było zachęcenie kobiet do zakładania i prowadzenia własnych ogrodów warzywnych i ziołowych. W tym celu zostały zorganizowane warsztaty- ogrody warzywne i ziołowe, obejmujące szkolenie, przeprowadzone przez pracownika Powiatowego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, wyjazd szkoleniowy do ogrodu pokazowego oraz prezentacja na FB własnych ogrodów ziołowych i warzywnych.

Publikacja w formie broszury, obejmująca zebrane i opracowane przepisy kulinarne, łączące element tradycji i nowoczesności w kuchni góralskiej jest podsumowaniem projektu.

Wszystkie członkinie zostały zaangażowane do udziału w warsztatach kulinarnych, szkoleniach, przygotowaniach degustacji potraw, czy też w opracowywaniu przepisów kulinarnych oraz uprawiania przydomowych ogrodów.