Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga

W Beskidzie Żywieckim tradycyjną kapelą tworzą dudziarz i skrzypek. W Pewli Wielkiej przez wiele lat taką dwuosobową, rodzinną kapelę tworzyli Karol Byrtek - skrzypek i grający na dudach jego syn Edward. Często występowała z nimi córka Karola - Krystyna Byrtek, utalentowana góralska śpiewaczka.

Hajduk, siustany, koń, sarna, obyrtki, melodie pasterskie (zwane też melodiami polnymi) - to podstawowy repertuar tej kapeli, jednej z najbardziej znanych, najlepszych w regionie.

Karol Byrtek (1907-1987) był nie tylko utalentowanym skrzypkiem, ale też doskonałym gawędziarzem, znawcą historii i kultury beskidzkiej. Góralska tradycja, muzyka, śpiew, taniec były pasją jego życia. Zdołał nią zarazić swoje dzieci – przekazując w ten sposób muzyczną, rodzinną tradycję.

Kapela Byrtków wielokrotnie pojawiała się na różnych festiwalach zawsze uzyskując nagrody za autentyzm, wierność przekazu, czystość stylistyczną. Trzykrotnie byli laureatami Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Dostąpili też zaszczytu reprezentowania Polski na Światowym Festiwalu w Stanach Zjednoczonych.

Edward Byrtek,  najwybitniejszy obecnie dudziarz na Żywiecczyźnie, wraz z braćmi, skrzypkami Władysławem i Józefem, tworzą obecnie Kapelę Braci Byrtków. Edward Byrtek bardzo często występuje również jako solista, jest także uznanym budowniczym instrumentów ludowych.

Anna Szotkowska